Gezegenimizin eşsiz bir güzelliği ve üzerinde uzun yıllardır devam eden bir yaşam dengesi bulunuyor. Güneş’in ve kendi etrafındaki hareketi, Güneş’e olan kilit noktadaki uzaklığı ve daha nice faktör, kendisini bizler için üzerinde yaşanılabilir kılıyor. Fakat tüm bunlar, gezegenimiz hakkında birçok soru işaretini de beraberinde getiriyor.
Bunlar çok kafa karıştırıcı boyutlara ulaşsa da biz bu içeriğimizde başta karışık görünebilen fakat aslında oldukça basit olan bir konuya, kutuplardaki gece ve gündüz süresinin uzunluğuna değineceğiz. Lafı uzatmadan gelin anlatmaya başlayalım.
Dünya’mız Güneş’in yörüngesinde dik durmuyor:
Onun yerine, yörüngeye göre 23 derecelik bir açıyla eğik duruyoruz. Bu da gezegenimizdeki yerlerin Güneş’e farklı şekillerde bakmasına sebep olur. Örneğin ekvator bölgesi Güneş ışığını diğer yerlerden önce ve sürekli aldığı için daha sıcak olur.
Fakat bahsettiğimiz eksen eğikliği sebebiyle kutuplar Güneş’e göre biraz eğik kalır ve daha az Güneş yüzü görürler. Aynı şekilde bu eğik olma durumu yüzünden de gece ve gündüz seviyeleri oldukça uzar.
Bizim için hava hoş. Fakat eksen eğikliği yüzünden bir kutup Güneş’e baktığında diğeri karanlık tarafa bakıyor olur:
Güneş’i belli saatler aralığında görürüz ve daha sonra batar. Çünkü ülkemiz, Dünya’nın dönüşü sebebiyle belli bir saatin ardından ışık almayan bölgeye geçer ve her 24 saat içinde bu böyle tekrar eder.
Fakat kutuplar, yılın uzun bir bölümü boyunca ya Güneş’e doğru bakar ya da karanlığa:
Burada ‘uzun bir süre’ derken yaklaşık altı ayı kastediyoruz. Bu bağlamda 23 eylül ve 21 mart tarihlerinde Güneş ışınları ekvatora dik gelir ve bununla birlikte iki kutup için de altı aylık gece-gündüz süreci başlar.
23 eylül tarihinde Güneş ışınları Güney Yarım Küre bölgesine dik gelmeye başlar. Bu sebeple de gündüz süresi burada uzar. Kuzey Yarım Küre bölgesinde ise tam tersi olur ve günler kısalmaya başlar. Bu bağlamda biz 23 eylülde sonbaharı selamlarken Kuzey Kutbunda 6 ay kadar sürecek olan bir gece dönemi başlar. Bu sırada Güney Kutbunda da tam tersi olur ve 6 aylık gündüz görülür.
21 mart tarihinde de bunun tersini görürüz. Ek olarak her iki tarihte de Güneş ışınları iki kutba da ulaşır
Bu sefer biz ilkbahara gireriz. Kuzey Yarım Kürede günler uzar ve dolayısıyla Kuzey Kutbu daha çok Güneş ışını alır. Bu bağlamda 6 aylık gündüz süresi artık Kuzey Kutbunda görülürken Güney Kutbu da 6 aylık gece dönemine geçmiş olur.
Son olarak bu 6 aylık sürecin 5 ayında (kutba göre) gece veya gündüz, 1 ayında ise her iki kutupta da alacakaranlık görüldüğünü belirtelim.
